تعارض قوانین
1) مفهوم تعارض قوانین:
تعارض قوانین از اهم مباحث حقوق بینالملل خصوصی است و هنگامی مطرح میشود كه یك رابطه حقوق خصوصی به واسطه دخالت یك یا چند «عامل خارجی» به دو یا چند كشور ارتباط پیدا كند. در چنین مواردی باید تشخیص داد قانون كدام یك از این كشورها، بر رابطه حقوقی مورد نظر حكومت خواهد كرد.
بنابراین علت بروز تعارض قوانین، دخالت یك یا چند عامل خارجی است. به این توضیح كه اگر یك رابطۀ حقوقی تنها به یك كشور مربوط شود چنانكه مسأله ازدواج دو نفر از اتباع ایران مطرح باشد و محل انعقاد عقد نیز در ایران باشد، این رابطه حقوقی تابع حقوق داخلی خواهد بود چرا كه هیچ عامل خارجی در آن دخالت ندارد؛ اما همین كه یك عامل خارجی در یك رابطه حقوقی دخالت داشته باشد، چنانكه محل انعقاد عقد در خارج ایران باشد در این صورت با مسأله تعارض قوانین مواجه خواهیم بود.
عامل خارجی ممكن است وقوع مال مورد معامله یا عمل و واقعه حقوقی در خارج باشد یا تنظیم سند در كشور خارجی، و نیز ممكن است تابعیت خارجی افراد باشد یا اقامتگاه آنان در خارج. ضمناً باید توجه داشت كه گاهی یك عامل خارجی در مسأله دخالت دارد و گاهی چند عامل خارجی، كه هر چه قدر عوامل خارجی دخیل در یك رابطه حقوقی، بیشتر باشند مسأله پیچیدهتر شده و حل تعارض قوانین دخیل در موضوع یعنی یافتن قانون صالحی كه بتواند بر این رابطه حقوقی حاكم باشد، مشكلتر خواهد شد.
نكته دیگر این است كه مساله تعارض قوانین تنها در مرحله إعمال و اجرای حق مطرح میشود و منطقاً متفرع بر مسأله داشتن حق (اهلیت تمتع) است همانگونه كه مسأله اهلیت تمتع نیز منطقاً مسبوق به تابعیت است.
ادامه مطلب ...